Niemieckie prawo karne, podobnie jak polskie, oparte jest na zasadzie legalizmu. W myśl tej zasady niemiecki organ procesowy powołany do ścigania przestępstw zobowiązany jest z chwilą powzięcia uprawdopodobnionej wiadomości o przestępstwach ściganych z oskarżenia publicznego, wszcząć i przeprowadzić postępowanie karne.
Jeśli jesteś podejrzanym lub oskarżonym skontaktuj się jak najszybciej z adwokatem. Tylko w ten sposób jesteś w stanie zatrzymać negatywne dla siebie skutki procesowe. Obrońca wystąpi w Twoim imieniu o wgląd do akt sprawy (Akteneinsicht). Prokuratura lub Sąd prześle akta sprawy do Kancelarii Adwokata co pozwoli podjąć dalsze czynności w kierunku obrony. Dlatego najważniejszy jest kontakt z adwokatem na możliwie najwcześniejszym etapie postępowania karnego.
Cechy charakterystyczne dla niemieckiego prawa
Niemieckie prawo karne jest regulowane dwoma głównymi ustawami – kodeksami. Prawo karne materialne uregulowane jest w Kodeksie karnym (StGB – Strafgesetzbuch). Prawo karne procesowe uregulowane zostało przez Kodeks postępowania karnego (StPO – Strafprozessordnung).
Należy pamiętać również o tym, że nie tylko kodeks karny reguluje, jakie czyny są zabronione i podlegają karze. Jest szereg dodatkowych przepisów, na których wprowadzenie niemiecki ustawodawca zdecydował się gdyż istnieje szczególny interes publiczny w ściganiu karnym.
Przykładowo można wymienić przestępstwa leżące poza zakresem niemieckiego kodeksu karnego:
- § 29 ustawy o obrocie środkami odurzającymi (BtMG),
- § 21 ustawy o ruchu drogowym (StVG),
- § 22 ustawy o ruchu drogowym StVG,
- § 370 ordynacji podatkowej (AO), a także
- uregulowane na przykład w ustawie o znakach towarowych (§§ 143 i nast. MarkenG), w ustawie o prawie autorskim (§§ 106 i nast. UrhG) lub w ustawie o przeszczepach (§ 18 TPG).
Wobec powyższego, na skutek popełnienia przestępstwa uregulowanego w ustawie innej niż kodeks karny, może dojść do wniesienia aktu oskarżenia przez uprawnione niemieckiego organy ścigania. Niemiecki sąd karny będzie wówczas zobligowany do przeprowadzenia postępowania karnego przeciwko oskarżonemu o popełnienie przestępstwa innego niż te wymienione w kodeksie karnym.
Część ogólna niemieckiego kodeksu karnego
Ogólna część Kodeksu karnego (§§ 1 – 79b) reguluje powszechne zasady niemieckiego prawa karnego, które dotyczą całego prawa karnego, a mianowicie:
- czas i miejsce popełnienia przestępstwa,
- formy zjawiskowe (sprawstwo oraz niesprawcze postacie, tj. podżeganie i pomocnictwo) oraz formy stadialne( przygotowanie, usiłowanie, dokonanie) popełnienia przestępstwa ,
- okoliczności wyłączające bezprawność czynu (obrona konieczna, stan wyższej konieczności, błąd),
- kary i środki karne,
- zasady wymiaru kary, warunkowe zawieszenie wykonania kary na okres próby,
- środki zabezpieczające,
- złożenie wniosku o ściganie przestępstw ściganych jedynie na wniosek pokrzywdzonego (osoby uprawnione, warunki formalne, termin, oskarżenie wzajemne, cofnięcie wniosku),
- przedawnienie ścigania przestępstw (terminy, początek biegu termin, przerwanie biegu terminu, zawieszenie biegu terminu).
Część szczególna niemieckiego prawa karnego
Część szczególna niemieckiego prawa karnego (§§ 80 – 358) tematyczne uporządkowanie czynów, których popełnienie podlega odpowiedzialności karnej. Niemieckie prawo karne definiuje w wielu przypadkach, przestępstwa w formach podstawowych i kwalifikowanych (szczególnie ciężkich). W każdym z przestępstw uregulowane jest czy jest ono ścigane z oskarżenia publicznego, ścigane na wniosek pokrzywdzonego czy z oskarżenia prywatnego.
Przykładowo proste uszkodzenie ciała (Körperverletzung) jest podstawowym przestępstwem podczas gdy niebezpieczne uszkodzenie ciała (gefährliche Körperverletzung) jest przedstawiane jako kwalifikowana (cięższa) forma uszkodzenia ciała, a co za tym idzie wymiar kary jest surowszy.
Do najważniejszych przestępstw wymienionych w części szczególnej kodeksu karnego zaliczka się:
- opór wobec funkcjonariuszy organów ścigania, § 113
- zakłócenie spokoju domowego, § 123
- ucieczka z miejsca wypadku, § 142 (możliwe odebranie prawa jazdy)
- fałszowanie pieniędzy, § 146
- składanie fałszywych zeznań, § 153
- znieważenie, § 185
- morderstwo, § 211
- zabójstwo, § 212
- handel ludźmi, § 232
- kradzież, § 242
- przywłaszczenie, § 246
- rozbój , § 249
- wymuszenie rozbójnicze, § 253
- paserstwo. § 259
- oszustwo, § 263
- fałszowanie dokumentów, § 267
- uszkodzenie mienia, § 303
- podpalenie, § 306
- spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu kolejowym. morskim, lotniczym § 315
- spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, § 315 c
- jazda pod wpływem alkoholu, § 316 z czym może się wiązać zakaz prowadzenia pojazdów
- nieudzielenie pomocy poszkodowanemu, § 323 c
Przestępstwa w niemieckim prawie karnym
Można wskazać przykładową listę przestępstw najczęściej popełnianych na terenie Niemiec:
- uszkodzenie ciała, § 223 StGB
- niebezpieczne uszkodzenie ciała, § 224 StGB
- wykroczenia wskazane w ustawie o środkach odurzających (BtMG)
- jazda po wpływem alkoholu § 316,
- kradzież, § 242 StGB
- oszustwo, § 263 StGB
Uszkodzenie ciała (Körperverletzung)
Przepisy dotyczące uszkodzenia ciała znajdują się w części dotyczącej przestępstw przeciwko nietykalności cielesnej i dzielą się na kilka przestępstw. Do przemocy fizycznej dochodzi, gdy ktoś znęca się fizycznie nad inną osobą lub szkodzi jej zdrowiu. Samo nękanie lub groźba uszkodzenia ciała nie wystarcza, aby stanowić uszkodzenie ciała. Przeciwnie, musiał mieć miejsce rzeczywisty skutek, który można znaleźć na ciele ofiary (pokrzywdzonego) lub który może mieć odzwierciedlenie w stanie jego zdrowia.
Istnieją różne formy przestępstwa polegającego na uszkodzeniu ciała i każda z nich charakteryzuje się innym stopniem kary. Należy również dokonać rozróżnienia pomiędzy umyślnym uszkodzeniem ciała, a popełnieniem tego przestępstwa przez zaniechanie.
Można je podzielić na proste (einfache), niebezpieczne (gefährliche) i poważne (schwere) uszkodzenie ciała (Körperverletzung). Przestępstwa różnią się sposobem ich popełnienia i stopniem uszkodzenia ciała – doznanych przez pokrzywdzonego obrażeń.
Proste uszkodzenie ciała, uregulowane w art. 223 Kodeksu karnego, jest przestępstwem podstawowym, do którego zaliczają się następujące przestępstwa, które uzasadniają surowszą karę:
Niebezpieczne uszkodzenie ciała kwalifikuje czyn ze względu na rodzaj i sposób jego popełnienia. Sprawca posługujący się niebezpiecznym przedmiotem lub stwarza niebezpieczną sytuację podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 10. Sprawca posługuje się przedmiotem niebezpiecznym, np. bronią lub substancją szkodliwą dla zdrowia, albo popełnia przestępstwo wspólnie z innymi osobami.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku zwykłego uszkodzenia ciała zgodnie z art. 223 Kodeksu karnego. Sprawca nie posługuje się żadnymi innymi środkami, do popełnienia napaści najczęściej używa rąk lub stóp.
Poważne uszkodzenie ciała zgodnie z art. 226 Kodeksu karnego charakteryzuje się skutkami czynu, które mają poważne konsekwencje dla ofiary. Jeżeli ofiara straci wzrok, zdolność mówienia, płodności lub nawet kończynę albo zostanie znacznie oszpecona lub niepełnosprawna, kara pozbawienia wolności wynosi co najmniej trzy lata. W odróżnieniu od zwykłego uszkodzenia ciała, w tym przypadku nie przewiduje się już grzywny.
Uszkodzenie ciała spowodowane nieostrożnym zachowaniem jest również przestępstwem. W tym przypadku może zostać rozważona kara pozbawienia wolności do lat trzech lub grzywna. Zależy to od konkretnego stanu faktycznego w każdym indywidualnym przypadku.
Jak wygląda proces w niemieckim prawie karnym?
W postępowaniu karnym w Niemczech można wyróżnić trzy etapy:
- postępowania przygotowawcze – z chwilą wszczęcia przez niemieckiego organy ścigania
- postępowanie sądowe wstępne – z chwilą wniesienia aktu oskarżenia
- postępowanie sądowe właściwe – z chwilą otwarcia rozprawy głównej
Potrzebujesz pomocy w tym zakresie?
Skontaktuj się z nami!