Prawo cywilne w Niemczech

Prawo cywilne w naszej kancelarii

Kancelaria świadczy również pomoc prawną na terenie Polski , Niemiec i Austrii w zakresie spraw:

    • rozwodowych
    • alimentacyjnych
    • ustalenia ojcostwa
    • zaprzeczenia ojcostwa
    • spadkowych
    • prawa pracy
    • dochodzenia odszkodowań
    • upadłościowych

Cywilne problemy obywateli polskich w Niemczech.

  • Rozwód w Niemczech
  • Przesłanki

Zgodnie z §1566 BGB ( niemieckiego kodeksu cywilnego ) sąd może orzec rozwód jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił faktyczny rozkład pożycia . Przyjmuje się ,że faktyczny rozkład pożycia nastąpił jeżeli małżonkowie przynajmniej od roku żyją w separacji i oboje składają pozew o rozwód lub jeżeli pozwany małżonek wyrazi zgodę na rozwód .
Przyjmuje się , iż małżeństwo rozpadło się tzn nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia jeżeli małżonkowie od 3 lat żyją w separacji..<polski adwokat Niemcy>.

Bürgerliches Gesetzbuch (BGB)

§ 1566 Vermutung für das Scheitern

(1) Es wird unwiderlegbar vermutet, dass die Ehe gescheitert ist, wenn die Ehegatten seit einem Jahr getrennt leben und beide Ehegatten die Scheidung beantragen oder der Antragsgegner der Scheidung zustimmt.
(2) Es wird unwiderlegbar vermutet, dass die Ehe gescheitert ist, wenn die Ehegatten seit drei Jahren getrennt leben.
  • Wspólność Majątkowa Małżeńska w Niemczech
  • Wina w  niemieckim  procesie rozwodowym

Sąd orzekający rozwód nie orzeka o winie stron niezależnie od tego który z małżonków faktycznie ponosi winę rozkładu pożycia. To rozwiązanie powoduje , iż do sprawy rozwodowej pomiędzy małżonkami nie wciąga się całych rodzin, znajomych , przyjaciół i dzieci – w przeciwieństwie do polskiego procesu rozwodowego.

Obowiązek Alimentacyjny w Niemczech pomiędzy małżonkami

Zasadą jest ,że po rozwodzie każdy sam troszczy się o siebie .

Od tej zasady są jednak wyjątki: jeżeli rozwiedziony małżonek nie jest w stanie samodzielnie się otrzymać/ jest w niedostatku/ ma roszczenie alimentacyjne wobec drugiego małżonka ale tylko w wypadkach przewidzianych §§ 1570 – 1573, 1575 i 1576 BGB tj.niemieckiego kodeksu cywilnego :w razie niemożności zarobkowania na skutek :

  • opieki nad wspólnym dzieckiem stron
  • wieku
  • choroby
  • niemożności znalezienia pracy
  • w szczególnie ciężkich przypadkach etc.
  • kontynuacja wykształcenia małżonka/ zmiana kwalifikacji zawodowych
  • niezależnie do tego kto faktycznie ponosi winę rozkładu pożycia.
    Rozwiedziony małżonek będący w niedostatku ma prawo otrzymać miesięczną rentę pieniężną lub jednorazową większą kwotę pieniędzy tzw. Kapitalabfindung.<adwokat polskojęzyczny Niemcy>.

Ojcostwo w Niemczech

Zasada:

Ojcem dziecka jest mężczyzna , który w momencie urodzenia dziecka pozostaje z matką w związku małżeńskim ,§ 1592 Nr.1. BGB.

Wyjątek  od tej reguły stanowi § 1599 Abs.2 BGB zgodnie z którym nie jest ojcem dziecka mężczyzna będący z matką dziecka w związku małżeńskim w jeżeli w momencie urodzenia dziecka został wniesiony pozew rozwodowy i  ojcostwo zostało uznane przez osobę  trzecią.

Żadnego domniemania ojcostwa nie ma jeżeli  dziecko urodzi się już po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego § 1592 Nr.1. BGB.

Jeżeli dziecko urodzi się  w ciągu 300 dni od dnia śmierci męża matki istnieje domniemanie z mocy prawa,  że zmarły  jest ojcem dziecka § 1593 Abs.1 S.1. BGB.<polski adwokat w Niemczech>.

 

Ojcostwo przy zapłodnieniu in vitro matki w Niemczech

Prawo niemieckie dopuszcza  tzw.homologiczne  zapłodnienie  – Die homologe Insemination – i heterologiczne zapłodnienie – Die heterologe Insemination.

Homologiczne zapłodnienie polega na sztucznym zapłodnieniu kobiety nasieniem pobranym od męża kobiety . Ta metoda  jest uznawana  etycznie  i prawnie za dopuszczalną ponieważ dziecko pochodzi genetycznie od rodziców i zostaje urodzone w trakcie małżeństwa.

Ojcostwo w tym przypadku podlega ogólnym regułom ustalenia ojcostwa przewidzianym w § 1592 Nr.1. BGB.

Heterologiczne zapłodnienie  następuje  poprzez wprowadzenie nasienia jakiegoś mężczyzny  nie pozostającego matką , mającego się urodzić dziecka , w związku małżeńskim.

Przeciwko takiemu zapłodnieniu były i są w Niemczech podnoszone ważkie argumenty w szczególności w przypadku  jeżeli procedura zapłodnienia jest wzajemnie anonimowa .

Częściowo taka forma sztucznego zapłodnienia jest  pod  określonymi warunkami w Niemczech dopuszczalna:

  • tylko pomocniczo kiedy homologiczne zapłodnienie kobiety np: na skutek bezpłodności mężczyzny ,  nie jest możliwe a ponadto
  • Wolno użyć nasienie tylko jednego mężczyzny a nie wielu /kein  Samencocktail /.
  • Wszyscy zainteresowani,  czyli przyszli rodzice dziecka i dawca nasienia,  muszą po wyjaśnianiu im  medycznych i prawnych skutków takiego zapłodnienia wyrazić na to zgodę.
  • Dawca nasienia musi w przypadku zaistnienia konieczności uzyskania informacji wyrazić zgodę na ujawnienie jego danych osobowych .

Takie tj. w/w sztuczne zapłodnienia kobiety nie jest penalizowne w niemieckim kodeksie karnym StBG.W ten sposób urodzone dziecko jest traktowane jak dziecko małżeńskie dopóki nie zostanie wniesione powództwo o zaprzeczenie ojcostwa.<adwokat Niemcy>.

 

Prawo dziecka na podanie mu danych osobowych dawcy spermy ?

Według panującego w Niemczech poglądu utrzymywanie w tajemnicy danych osobowych dawcy spermy zagraża dobru dziecka. Dziecko ma wiec prawo poznać swoje pochodzenie. To prawo dziecka stanowi cześć składową  des Persönlichkeitsrecht i jest gwarantowane przez Art 1 i 2  GG  niemieckiej konstytucji.

Dziecku przysługuje wiec roszczenie przeciwko lekarzowi przeprowadzającemu sztuczne zapłodnienie o  określenie dawcy spermy . To roszczenie wynika z § 810- Einsichtrecht in Urkunden- prawa wglądu do dokumentów  jak również jest kontynuowane w § 823 BGB niemieckiego kodeksu cywilnego przewidującego roszczenie o odszkodowanie w razie naruszenia tego prawa.<polski adwokat Niemcy>.

 

 Zaprzeczenie ojcostwa według niemieckiego kodeksu cywilnego !

  • Dla ojca termin wynosi 2 lata od momentu kiedy ojciec dziecka dowiedział się o okolicznościach , świadczących ,iż  nie jest ojcem dziecka – § 1600 b BGB.
  • Dla dziecka termin wynosi 2 lata od osiągnięcia pełnoletności lub dwa lata o momentu kiedy dziecko dowiedziało się o okolicznościach świadczących ,że dotychczasowy ojciec nie jest jego ojcem .

W takich sprawach wnosi się tzw. Anfechtungsklage czyli powództwo o zaprzeczenie. Sądem właściwym jest Familiengericht – Amtsgericht czyli wydział rodzinny Sądu Rejonowego.<polski adwokat Berlin>.

 

Termin sądowy niemieckim procesie cywilnym

Sędzia przewodniczący wyznacza od razu tzw. pierwszy termin rozpoznania sprawy / wählt einen früheren ersten Termin/ albo  zarządza  pisemną wymianę pism pomiędzy stronami tzw. schriftliches Vorverfahren .

W tym drugim przypadku pozwany otrzymuje  pozew z obowiązkiem pisemnego wypowiedzenia się w terminie 2 tygodni czy ma zamiar się bronic /odpowiedzieć na pozew/  Jednocześnie pozwany dostaje dalszy termin , nie krótszy niż następne 2 tygodnie ,na już konkretną odpowiedź na pozew  zgodnie z §  276 ZPO a wiec inaczej niż w Polsce gdzie pozwany dostaje jeden 2 tygodniowy termin na ustosunkowanie się do pozwu z obowiązkiem zgłoszenia wszystkich twierdzeń i dowodów  pod rygorem ich pomięcia.

Zivilprozessordnung
§ 276 Schriftliches Vorverfahren

(1) Bestimmt der Vorsitzende keinen frühen ersten Termin zur mündlichen Verhandlung, so fordert er den Beklagten mit der Zustellung der Klage auf, wenn er sich gegen die Klage verteidigen wolle, dies binnen einer Notfrist von zwei Wochen nach Zustellung der Klageschrift dem Gericht schriftlich anzuzeigen; der Kläger ist von der Aufforderung zu unterrichten. Zugleich ist dem Beklagten eine Frist von mindestens zwei weiteren Wochen zur schriftlichen Klageerwiderung zu setzen. Ist die Zustellung der Klage im Ausland vorzunehmen, so bestimmt der Vorsitzende die Frist nach Satz 1,polski adwokat Niemcy>.

 

Przymus adwokacki w niemieckim procesie cywilnym.

  • Zasadą jest brak przymusu.
  • Przymus jest wprowadzony tylko w  sprawach wniesionych do Sądu Rodzinnego/ Familiengericht/ w sprawach małżeńskich  i określonych sprawach  rodzinnych np:alimentacyjnych. zgodnie z § 78 Abs.2 ZPO.
  • Pisma wniesione przez strony muszą być sporządzone i podpisane przez adwokata. Pisma sporządzone i złożone przez strony bez adwokata nie mają żadnej mocy prawnej .
  • Nie pozbawia to jednak strony możliwości samodzielnego złożenia wniosku o przyznanie pomocy prawnej z urzędu i zwolnienia od kosztów sądowych – Prozesskostenhilfe.<polski adwokat Niemcy>.
  • przymus adwokacki obowiązuje również w sprawach przed  w Sądem Okręgowym i Apelacyjnym jak również przed Sądem Najwyższym . Strony muszą więc mieć adwokata.W sprawach przez Sadem Najwyższym adwokatem  może być tylko adwokat dopuszczony do występowania przed tym sądem a wiec nie każdy adwokat. Adwokat mający sam sprawę w/w sądach , mający uprawnienie do występowania w nich może sam się reprezentować.<adwokat Niemcy>.

Zivilprozessordnung – § 78 Anwaltsprozess

(1) Vor den Landgerichten und Oberlandesgerichten müssen sich die Parteien durch einen Rechtsanwalt vertreten lassen. Ist in einem Land auf Grund des § 8 des Einführungsgesetzes zum Gerichtsverfassungsgesetz ein oberstes Landesgericht errichtet, so müssen sich die Parteien vor diesem ebenfalls durch einen Rechtsanwalt vertreten lassen. Vor dem Bundesgerichtshof müssen sich die Parteien durch einen bei dem Bundesgerichtshof zugelassenen Rechtsanwalt vertreten lassen.
(4) Ein Rechtsanwalt, der nach Maßgabe der Absätze 1 und 2 zur Vertretung berechtigt ist, kann sich selbst vertreten.<polski adwokat Niemcy>.
 

 

Pouczenie o środkach zaskarżania w wyroku w niemieckim procesie cywilnym

  • Zasadą jest brak takiego pouczenia !
  • W przeciwieństwie do niemieckiego procesu karnego StPO czy procesu administracyjnego VwGO wyrok cywilny nie zawiera żadnego pouczenia o środkach zaskarżania .

 

Odkodowanie z tytułu błędu w sztuce lekarskiej w Niemczech

Reguły sądowego dochodzenia odszkodowania za błąd w sztuce lekarskiej w Niemczech i Austrii.

Pacjent może otrzymać odszkodowanie tylko jeżeli udowodni ,że działanie lekarza stanowi przyczynę uszczerbku na zdrowiu tzn. istnieje związek przyczynowy pomiędzy działaniem lekarza a uszczerbkiem na zdrowiu pacjenta. Ciężar dowodu spoczywa na pacjencie.
Termin na dochodzenie roszczeń wynosi w normalnym tj. standardowym przypadku 3 lata od momentu kiedy pacjent jako laik / niefachowiec/ uzyskał wiedzę o okolicznościach wskazujących ,że mogło dojść do błędu w sztuce lekarskiej . Maksymalny termin przedawnienia roszczeń wynosi 30 lat.<polski adwokat Berlin>.

 

Prawa kupującego z tytułu wady rzeczy w niemieckim kodeksie cywilnym.

Jeżeli rzecz ma wady , kupujący może od sprzedającego żądać:

1. Wypełnienia umowy i usunięcia wad zgodnie z § 439 BGB.

2.Od umowy odstawić za zwrotem ceny lub zażądać obniżenia ceny §§440,323,441 ff.BGB.

3.Zażądać od kupującego odszkodowania lub rekompensaty za daremne nakłady na rzecz §§440,280,281,283 ff BGB.<adwokat Niemcy>.

Przedawnienie uprawnień kupującego z tytułu wady rzeczy w prawie niemieckim.
  • Jeżeli rzecz obciążona jest prawem osoby trzeciej  z powodu którego rzecz musi zostać wydana lub innym prawem rzeczowym ujawnionym w księdze wieczystej : 30 lat – § 438 BGB.
  • Umowa o roboty budowlane – 5 lat – § 438 BGB.
  • Pozostałe : 2 lata
  • Jeżeli sprzedający zataił wadę rzeczy podstępnie obowiązuje normalny termin przedawnienia czyli 3 lata -§ 195 BGB.<polski adwokat Niemcy>..
 Zwykły termin przedawnienia w prawie niemieckim wynosi 3 lata- § 195 BGB.

 

 Przerwanie terminu przedawnienia :

  1. Uznanie roszczenia przez sprzedającego – § 208 BGB,
  2. Sądowe dochodzenie powództwa / wniesienie pozwu/ -§ 209 BGB,
  3. Wdrożenie sądowej procedury zabezpieczenia dowodów przez kupującego- § 477 II ,485 BGB .
    Samo pisemne zwrócenie uwagi kupującemu na wadę rzeczy nie przerywa biegu przedawnienia – Palandt/Heinrichs .
    Zgodnie z § 485 BGB kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi jeżeli w terminie dwóch dni od opływu terminu rękojmi nie wniesie powództwa do sądu lub nie złoży wniosku o wszczęcie sądowej procedury zabezpieczenia dowodu.<adwokat Niemcy>.

Zawieszenie biegu przedawnienia -§§ 639 II , 205 BGB.
Sprzedający podejmuje się poprawienia lub zreperowania rzeczy (np.: agregatu w lodówce ). Termin przedawnienia jest zawieszony tak długo ,aż sprzedający rzecz naprawi , usunie wady i oświadczy kupującemu ,że wady już usunął bądź ostatecznie odmówi usunięcia wad kupującemu- § 639 Abs.II BGB.

Skutek zawieszenia biegu przedawnienia § 205 BGB.
Zgodnie z § 205 BGB czas w trakcie którego bieg terminu przedawnienia jest zawieszony nie wlicza się to terminu przedawnienia .

Warunki dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi w prawie niemieckim.
1.Ważna umowa zakupu rzeczy §§ 433 , 145 BGB.
2.Wada rzeczy kupionej.
3.Wada rzeczy kupionej w momencie przejęcia władania rzeczą przez kupującego czyli w momencie przekazania rzeczy kupującemu.<adwokat Berlin>.

Rękojmia może być wyłączona :
1.Przez czynność prawną.
2.Przez Ustawę/ Prawo/.

Wyłączenie rękojmi przez czynność prawną:
1.Rezygnacja kupującego.
2.Wyłączenie przez AGB. tzw. ogólne warunki zawarcia umowy.
3.Umowne wyłączenie rękojmi – chyba ze sprzedający podstępnie zataił wadę rzeczy.

Wyłączenie rękojmi przez ustawę :
1.§§ 460 ,461,464 BGB- kupujący wie o wadzie rzeczy w momencie zakupu.
2.§§ 467,351 BGB- kupujący spowodował znaczne pogorszenie rzeczy, zepsucie etc…
3.§§ 377,378 HGB-
4.§ 242 BGB.

Kupującemu przysługują :
1. Odstąpienie od umowy
2.Roszczenie o obniżenie ceny.<polski adwokat Niemcy>.

Odstąpienie od umowy :
kupujący może żądać zwrotu :
1.Ceny zakupu plus odsetek §§ 346,347 BGB.
2.Kosztów zawarcia umowy § 467 BGB.
3.Nakładów na rzecz § 818 III , 994 BGB.
4.Jeżeli cena nie została jeszcze zapłacona kupujący może podnieść zastrzeżenie odstąpienia od umowy (Wandlungseinrede).

Sprzedający może żądać:
1.Zwrotu rzeczy.
2.Zwrotu korzyści jakie w międzyczasie rzecz przyniosła kupującemu
3.Odszkodowania – § 347 BGB za pogorszenie rzeczy od momentu kiedy kupujący wiedział o konieczności zwrotu rzeczy.

Wyłączenie roszczenia z tytułu rękojmi:
1.Przedawnienie roszczeń – § 477 BGB ……
2.Gwarancja – tzw niesamodzielna – unselbstständige Garantie
3.Gwarancja samodzielna – selbstständige Garantie – sprzedającego lub producenta .
Odszkodowanie kupującego za rzecz wadliwą.
Kupujący ma w prawie niemieckim 5 postaw dochodzenia odszkodowania w przypadku zakupu / wydania mu) rzeczy wadliwej bądź nie posiadającej właściwości , która rzecz mieć powinna :

1.Schadenserzsatz §§ 463, 480 II BGB.- odszkodowanie za niewypełnienie (niezrealizowanie umowy ? np.: brak właściwości która rzecz miała mieć a nie ma .
2.Schadensersatz pVV / Die positive Vertragsverletzung.- odszkodowanie za szkody które rzecz wadliwa spowodowała.
3.Schadenserzsatz c.i.c – Die culpa in contrahendo.
4.Schadensersatz §§ 823 ff BGB….- czyn niedozwolony = działanie sprzedającego sprzeczne z prawem.
5.Schadenserzsatz – Produkthaftung.- odpowiedzialność producenta.<polski adwokat Niemcy>.