Rozwody w Niemczech

Rozwód w Niemczech

Przesłanki.

Zgodnie z §1566 BGB ( niemieckiego kodeksu cywilnego ) sąd może orzec rozwód jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił faktyczny rozkład pożycia . Przyjmuje się ,że faktyczny rozkład pożycia nastąpił jeżeli małżonkowie przynajmniej od roku żyją w separacji i oboje składają pozew o rozwód lub jeżeli pozwany małżonek wyrazi zgodę na rozwód .
Przyjmuje się , iż małżeństwo rozpadło się tzn nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia jeżeli małżonkowie od 3 lat żyją w separacji..<polski adwokat Niemcy>.

Bürgerliches Gesetzbuch (BGB)

§ 1566 Vermutung für das Scheitern

Wspólność Majątkowa Małżeńska w Niemczech.

W wyniku rozwodu wspólność majątkowa małżeńska ustaje a pomiędzy małżonkami musi nastąpić tzw. Zuggewinnausgleich czyli wyrównanie majątkowych korzyści osiągniętych w małżeństwie.

Wina w  niemieckim  procesie rozwodowym.

Sąd orzekający rozwód nie orzeka o winie stron niezależnie od tego który z małżonków faktycznie ponosi winę rozkładu pożycia. To rozwiązanie powoduje , iż do sprawy rozwodowej pomiędzy małżonkami nie wciąga się całych rodzin, znajomych , przyjaciół i dzieci – w przeciwieństwie do polskiego procesu rozwodowego.

Obowiązek Alimentacyjny w Niemczech pomiędzy małżonkami.

Zasadą jest ,że po rozwodzie każdy sam troszczy się o siebie .

Od tej zasady są jednak wyjątki: jeżeli rozwiedziony małżonek nie jest w stanie samodzielnie się otrzymać/ jest w niedostatku/ ma roszczenie alimentacyjne wobec drugiego małżonka ale tylko w wypadkach przewidzianych §§ 1570 – 1573, 1575 i 1576 BGB tj.niemieckiego kodeksu cywilnego :w razie niemożności zarobkowania na skutek :

• opieki nad wspólnym dzieckiem stron
• wieku
• choroby
• niemożności znalezienia pracy
• w szczególnie ciężkich przypadkach etc.

• niezależnie do tego kto faktycznie ponosi winę rozkładu pożycia.
  Rozwiedziony małżonek będący w niedostatku ma prawo otrzymać miesięczną rentę pieniężną lub jednorazową większą kwotę pieniędzy tzw. Kapitalabfindung.

Ojcostwo w Niemczech.

Zasada:

Ojcem dziecka jest mężczyzna , który w momencie urodzenia dziecka pozostaje z matką w związku małżeńskim ,§ 1592 Nr.1. BGB.

Wyjątek  od tej reguły stanowi § 1599 Abs.2 BGB zgodnie z którym nie jest ojcem dziecka mężczyzna będący z matką dziecka w związku małżeńskim w jeżeli w momencie urodzenia dziecka został wniesiony pozew rozwodowy i  ojcostwo zostało uznane przez osobę  trzecią.

Żadnego domniemania ojcostwa nie ma jeżeli  dziecko urodzi się już po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego § 1592 Nr.1. BGB.

Jeżeli dziecko urodzi się  w ciągu 300 dni od dnia śmierci męża matki istnieje domniemanie z mocy prawa,  że zmarły  jest ojcem dziecka § 1593 Abs.1 S.1. BGB.

Ojcostwo przy zapłodnieniu in vitro matki w Niemczech.

Prawo niemieckie dopuszcza  tzw.homologiczne  zapłodnienie  – Die homologe Insemination – i heterologiczne zapłodnienie – Die heterologe Insemination.

Homologiczne zapłodnienie polega na sztucznym zapłodnieniu kobiety nasieniem pobranym od męża kobiety . Ta metoda  jest uznawana  etycznie  i prawnie za dopuszczalną ponieważ dziecko pochodzi genetycznie od rodziców i zostaje urodzone w trakcie małżeństwa.

Ojcostwo w tym przypadku podlega ogólnym regułom ustalenia ojcostwa przewidzianym w § 1592 Nr.1. BGB.

Heterologiczne zapłodnienie  następuje  poprzez wprowadzenie nasienia jakiegoś mężczyzny  nie pozostającego matką , mającego się urodzić dziecka , w związku małżeńskim.

Przeciwko takiemu zapłodnieniu były i są w Niemczech podnoszone ważkie argumenty w szczególności w przypadku  jeżeli procedura zapłodnienia jest wzajemnie anonimowa .

Częściowo taka forma sztucznego zapłodnienia jest  pod  określonymi warunkami w Niemczech dopuszczalna:

• tylko pomocniczo kiedy homologiczne zapłodnienie kobiety np: na skutek bezpłodności mężczyzny ,  nie jest możliwe a ponadto
• Wolno użyć nasienie tylko jednego mężczyzny a nie wielu /kein  Samencocktail /.
• Wszyscy zainteresowani,  czyli przyszli rodzice dziecka i dawca nasienia,  muszą po wyjaśnianiu im  medycznych i prawnych skutków takiego zapłodnienia wyrazić na to zgodę.
• Dawca nasienia musi w przypadku zaistnienia konieczności uzyskania informacji wyrazić zgodę na ujawnienie jego danych osobowych .

Takie tj. w/w sztuczne zapłodnienia kobiety nie jest penalizowne w niemieckim kodeksie karnym StBG.W ten sposób urodzone dziecko jest traktowane jak dziecko małżeńskie dopóki nie zostanie wniesione powództwo o zaprzeczenie ojcostwa.

Prawo dziecka na podanie mu danych osobowych dawcy spermy ?

Według panującego w Niemczech poglądu utrzymywanie w tajemnicy danych osobowych dawcy spermy zagraża dobru dziecka. Dziecko ma wiec prawo poznać swoje pochodzenie. To prawo dziecka stanowi cześć składową  des Persönlichkeitsrecht i jest gwarantowane przez Art 1 i 2  GG  niemieckiej konstytucji.

Dziecku przysługuje wiec roszczenie przeciwko lekarzowi przeprowadzającemu sztuczne zapłodnienie o  określenie dawcy spermy . To roszczenie wynika z § 810- Einsichtrecht in Urkunden- prawa wglądu do dokumentów  jak również jest kontynuowane w § 823 BGB niemieckiego kodeksu cywilnego przewidującego roszczenie o odszkodowanie w razie naruszenia tego prawa.

Zaprzeczenie ojcostwa według niemieckiego kodeksu cywilnego !

• Dla ojca termin wynosi 2 lata od momentu kiedy ojciec dziecka dowiedział się o okolicznościach , świadczących ,iż  nie jest ojcem dziecka – § 1600.. BGB.
• Dla dziecka termin wynosi 2 lata od osiągnięcia pełnoletności lub dwa lata o momentu kiedy dziecko dowiedziało się o okolicznościach świadczących ,że dotychczasowy ojciec nie jest jego ojcem .

W takich sprawach wnosi się tzw. Anfechtungsklage czyli powództwo o zaprzeczenie. Sądem właściwym jest Familiengericht – Amtsgericht czyli wydział rodzinny Sądu Rejonowego.

Termin sądowy niemieckim procesie cywilnym.

Sędzia przewodniczący wyznacza od razu tzw. pierwszy termin rozpoznania sprawy / wählt einen früheren ersten Termin/ albo  zarządza  pisemną wymianę pism pomiędzy stronami tzw. schriftliches Vorverfahren .

W tym drugim przypadku pozwany otrzymuje  pozew z obowiązkiem pisemnego wypowiedzenia się w terminie 2 tygodni czy ma zamiar się bronic /odpowiedzieć na pozew/  Jednocześnie pozwany dostaje dalszy termin na już konkretną odpowiedź na pozew  zgodnie z §  276 ZPO a wiec inaczej niż w Polsce gdzie pozwany dostaje jeden 2 tygodniowy termin na ustosunkowanie się do pozwu z obowiązkiem zgłoszenia wszystkich twierdzeń i dowodów  pod rygorem ich pomięcia.

Przymus adwokacki w niemieckim procesie cywilnym.

• Zasadą jest brak przymusu.
• Przymus jest wprowadzony tylko w  sprawach wniesionych do Sądu Rodzinnego/ Familiengericht/ w sprawach małżeńskich  i określonych sprawach  rodzinnych np:alimentacyjnych. zgodnie z § 78 Abs.2 ZPO.
• Pisma wniesione przez strony muszą być sporządzone i podpisane przez adwokata. Pisma sporządzone i złożone przez strony bez adwokata nie mają żadnej mocy prawnej .
• Nie pozbawia to jednak strony możliwości samodzielnego złożenia wniosku o przyznanie pomocy prawnej z urzędu i zwolnienia od kosztów sądowych – Prozesskostenhilfe.
• przymus adwokacki obowiązuje również w sprawach przed  w Sądem Okręgowym i Apelacyjnym jak również przed Sądem Najwyższym . Strony muszą więc mieć adwokata.  W sprawach przez Sadem Najwyższym adwokatem  może być tylko adwokat dopuszczony do występowania przed tym sądem a wiec nie każdy adwokat. Adwokat mający sam sprawę w/w sądach , mający uprawnienie do występowania w nich może sam się reprezentować.<adwokat Niemcy>.

  Zivilprozessordnung – § 78 Anwaltsprozess

  (1) Vor den Landgerichten und Oberlandesgerichten müssen sich die Parteien durch einen Rechtsanwalt vertreten lassen. Ist in einem Land auf Grund des § 8 des Einführungsgesetzes zum Gerichtsverfassungsgesetz ein oberstes Landesgericht errichtet, so müssen sich die Parteien vor diesem ebenfalls durch einen Rechtsanwalt vertreten lassen. Vor dem Bundesgerichtshof müssen sich die Parteien durch einen bei dem Bundesgerichtshof zugelassenen Rechtsanwalt vertreten lassen.

  (4) Ein Rechtsanwalt, der nach Maßgabe der Absätze 1 und 2 zur Vertretung berechtigt ist, kann sich selbst vertreten.<polski adwokat Niemcy>.

Pouczenie o środkach zaskarżania w wyroku w niemieckim procesie cywilnym.

• Zasadą jest brak takiego pouczenia !

.